‘Twee ongelooflijke vrouwen.’ Zo noemen makers Marie De Hert en Ellen Pollard de hoofdpersonen in hun documentaire Dag Ma. De film volgt het leven van moeder Irene en dochter Yvette vanuit een intiem, menselijk en persoonlijk perspectief. Tegelijkertijd snijdt de film grote thema’s aan als moederliefde, afscheid en de manier waarop wij als maatschappij ons zorgstelsel hebben ingericht. De film gaat volgens de makers ‘door de bolsters, recht naar het hart’. En daar zijn zij zélf verrast over. “We willen benadrukken dat er óók heel veel humor in zit.”

Filmmakers Marie De Hert en Ellen Pollard brengen onder de naam Poolhert Productions kleine verhalen van echte mensen. Puur. En groots op hun eigen manier. Zo ook Dag Ma. “Dag Ma is een verhaal over mensen die vergeten worden”, zegt Ellen. “Vrouwen waar niet bij stilgestaan wordt, waar overheen gepraat wordt; voor wie alles beslist wordt. Ongelooflijke vrouwen ook: uniek. Yvette is de heldin van ons verhaal. Haar kracht om op eigen benen te komen staan, onafhankelijk te worden van haar moeder… we zijn zó trots op haar! Ze heeft nooit geleerd om zelf stappen te zetten. Het proces waar ze nu doorheen gaat, heeft ons doen besluiten om haar de hoofdrol in de film te geven.”

“De mooiheid van de documentaire zit in de intieme momenten. Soms hadden de personages niet meer door dat wij aan het filmen waren.”

“Irene en Yvette zijn familie van mij”, vervolgt Ellen. “Irene is de zus van mijn opa. Ik ken hen dus al langer, maar voor mij als kind leken het vooral twee zonderlinge figuren.” “Toen we hen graag wilden gaan filmen, zijn we vaak aftastend langs gegaan bij ze”, vult Marie aan. “We moesten echt het vertrouwen winnen van vooral Yvette. Zij gaf daar gelukkig ook goed haar grenzen in aan. We zochten een beeldtaal die heel sensitief is, waarin emoties tastbaar konden worden. Dat is hier in het bijzonder mooi gelukt; het is een sferische film geworden.” Ellen: “De mooiheid van de documentaire zit in de intieme momenten. Soms hadden de personages niet meer door dat wij aan het filmen waren. Dat was heel interessant, dat dat gebeurde. En daarom hebben we ook veel mooie momenten kunnen filmen. Van de andere kant stelt je dat voor een moeilijke keuze. Daar heb ik wel wakker van gelegen. We wilden Irene en Yvette laten zien zoals zij zijn. Niet alleen de moeilijke momenten of alleen de grappige. We wilden een mooi gebalanceerd verhaal laten zien. Zoals het écht is.” “Dat is inderdaad een ethisch vraagstuk en een grote verantwoordelijkheid”, vult Marie aan. “Het moet respectvol en oprecht zijn. Gelukkig gaf de naaste familie aan dat we daarin goed geslaagd zijn.  Uiteraard hebben ook Yvette en Irene zelf de film gezien. Ook zij waren er enthousiast over.”

Dag Ma is vóór Beholders ook op (onder andere) Docville in Leuven te zien geweest en op de Vlaamse televisie. “Het publiek op festivals vinden we vaak heel fijn”, zegt Marie. “Het zijn mensen met een brede interesse, die meer openstaan voor andere tempo’s en thema’s. Onze film is een trage film die gaat over een trage wereld. Wij zijn benieuwd: wat blijft hangen? Waar resoneert het bij het publiek? En we zijn benieuwd naar de mening van de kijker: is de film te traag? Te snel juist? Ligt er teveel focus op een bepaald thema? Onze documentaire snijdt verhalen aan die niet snel de grote pers zullen halen. Toch is deze situatie voor veel mensen realiteit: een dierbare in een woonzorgcentrum. Dat zorgt dat we maatschappelijke impact kunnen maken met deze film. De Standaard (een Vlaams dagblad, red.) heeft onlangs zelfs een reportage gemaakt over dezelfde soort duo’s als Irene en Yvette: mensen die samen met één van de ouders in een woonzorgcentrum wonen. Het is mooi als wij zoiets teweeg kunnen brengen. En we hopen natuurlijk het gesprek op gang te brengen: klopt het wel hoe wij mensen behandelen binnen ons zorgstelsel?” Ellen: “Ook hier zoeken we een balans: tussen maatschappelijke thema’s en kleine verhalen. We hebben bijvoorbeeld met de verzorgende An die in onze documentaire voorkomt, gesprekken gevoerd over de druk op de zorg. Hoe zit het nou met die druk? We hopen met onze film dat mensen daarover na gaan denken en dat mensen zoals An uiteindelijk meer ondersteuning krijgen. Want we hebben óngelooflijk veel respect voor haar gekregen tijdens het filmen. Ook zij is echt een heldin in dit verhaal. De kracht van documentaire is dat je realiteiten kunt tonen die ervoor zorgen dat je stil gaat staan bij dingen die je in het dagelijks leven normaal vindt. Zoals ons zorgstelsel. Zonder antwoorden te geven, stellen we het systeem in vraag.”

“De kracht van documentaire is dat je stil gaat staan bij dingen die je in het dagelijks leven normaal vindt.”

“Het heeft ons verrast hoezeer onze film een gevoelige snaar raakt bij het publiek”, zegt Marie. “De film gaat door de bolsters, recht naar het hart. Het is een heel normaal verhaal, er is weinig wereldschokkends aan. Maar je kijkt wel naar je eigen toekomstbeeld. En het is een unieke inkijk in dat leven, omdat je effectief volledig in die leefwereld wordt meegenomen.” “Heel veel mensen worden daar benauwd van”, haakt Ellen hierop in. “Ze schrikken ervan dat ze misschien ooit zelf in zo’n situatie komen. Hoewel… Irene en Yvette zijn daar nu best content. Het is ook geen sentimentele film geworden en er zit heel veel humor in. Bezoekers van Beholders moeten weten dat je vooral ook heel veel plezier zult beleven als je ernaar kijkt! Yvette en Irene hebben ook echt goeie humor! Maar het persoonlijke verhaal van deze twee ongelooflijke vrouwen komt in onze film heel dichtbij, waardoor het invoelbaar wordt en diep binnen kan komen.”