Het is een dinsdagmiddag in juli, als we aankomen bij schrijfster Judith Fanto op haar boerderij aan de rand van het bos in Gelderland. Met open armen worden we ontvangen door Judith; de zelf gebakken appeltaart is nog warm en de koffie staat voor ons klaar. We voelen ons enorm welkom bij deze bekende schrijfster met (deels) Schijndelse roots.

Warme band
We zijn hier vandaag omdat Judith naar Beholders komt voor een Guest Doc dit jaar. Samen met Sonja van den Heuvel, bibliothecaris en programmamaker bij Noord Oost Brabantse Bibliotheken (NOBB). Met de NOBB hebben we al sinds de start van Beholders in 2019 een warme band.

Zo hebben we vertoningen georganiseerd in de bibliotheken, waarbij enkele regelrechte pareltjes zaten: een vertoning in Schijndel over de inmiddels overleden fotograaf Piet den Blanken die zelf uit Wijbosch kwam bijvoorbeeld. En één in Veghel over gebroken gezinnen met Frénk van der Linden als gast. Door de jaren heen hebben Meike Boertjes en Janneke Pepers vanuit de bibliotheek een rol als moderator gevonden op ons festival. Onze kranten en magazines zijn altijd te vinden bij de bibliotheken en het is ook de enige plek waar je onze cadeaubonnen kunt kopen. Bovendien organiseerden we er vorig jaar voor het eerst Beholders in de Bieb, een initiatief dat we dit jaar opnieuw aanbieden. Kortom: we gaan al even mee samen en dat bevalt beide partijen prima.

“Tussen de bibliotheken en Beholders bestaat al sinds de start van Beholders een warme band.”

Terug naar Judith in Gelderland, waar we intussen druk in gesprek zijn. Judith blijkt een bevlogen verteller en dat is fijn, zeker in verband met de Guest Doc. Voor wie het concept nog niet kent: bij een Guest Doc nodigen we een interessante gast uit, die een documentaire kiest die hij of zij wil vertonen. Dat kan een documentaire zijn die de gast in het bijzonder raakt, die hij of zij graag wil delen, waar een verhaal bij hoort. Het kan van alles zijn. Het idee is dat je als bezoeker verrast wordt door de keuze van onze gast. Want pas in de zaal kom je te weten welke documentaire je gaat kijken. En na de documentaire zijn er dus feitelijk twee gesprekken: een gesprek over de documentaire die je gezien hebt en een gesprek over waarom onze gast juist voor die documentaire gekozen heeft.

Ideeën over en weer
Het idee om nou juist Judith hiervoor te vragen, kwam in samenwerking met de bibliotheken. Hoe leuk zou het zijn als we voor een van de Guest Docs tijdens Beholders een bekende schrijver zouden uitnodigen? Zowel Sonja en haar collega’s als wij vanuit Beholders werden hier meteen enthousiast van. De ideeën vlogen over en weer en al heel snel was het duidelijk wie deze editie de gast zou moeten zijn en wat de locatie zou moeten worden. Een populaire schrijfster van wie de vader uit Schijndel komt. Een vertoning dus in Spectrum Schijndel met als gast Judith Fanto…

Aanstekelijke energie
En zo zijn we hier dus terecht gekomen. Het is een heerlijke middag vol verhalen, die alle kanten op gaan. Over familie, over boeken, over muziek, over documentaires en over Beholders. Sonja en Judith zijn nichtjes, maar ze hebben elkaar al zo’n veertig jaar niet gezien. En aangezien Judith onder een pseudoniem schrijft, wist Sonja eerst niet dat de boeken van Judith van haar nicht waren. Toen ze echter het boek Viktor las, kwam het verhaal haar zo bekend voor, dat ze verder ging zoeken en erachter kwam dat haar nicht onder een andere naam schreef dan zij haar kende. Nu, hier in Gelderland, is er een aanstekelijke energie tussen de twee nichtjes, die allebei makkelijk praten en veel te vertellen hebben. Een dynamiek die inspireerde om nog een idee te opperen: Judith en Sonja doen samen het nagesprek na de Guest Doc van Judith. Zo kunnen ook onze bezoekers genieten van deze bevlogen gesprekken!

“Wat bijzonder dat jullie mij gevraagd hebben voor een Guest Doc en wat een mooi idee om een documentaire uit te mogen kiezen”, zegt Judith zelf over haar aankomende bezoek aan Beholders. “Ik vind het concept ook goed: samen een film kijken en daarover in gesprek gaan. Het was grappig wat er gebeurde toen jullie me hiervoor vroegen: in de dagen dat ik erover nadacht, kwamen er verschillende documentaires terug in mijn gedachten, en daarbij ook alles wat ik daarover te vertellen zou hebben. Ik was vooral heel benieuwd naar hoe een publiek naar deze documentaires zou kijken! Mijn keuze voor de Guest Doc is een documentaire die veel indruk op me gemaakt heeft en waar ik ook veel van de motieven en thema’s uit mijn werk in terugzie. Het lijkt me heel interessant om te horen hoe bezoekers dat zullen ervaren en of zij dat ook zo zien.”

“Ik kan absoluut niet tegen onopgeloste mysteries. Daar móét ik dan meer over weten.”

Willen weten
Na een middag waarvan iedere seconde boeide, sluiten we af in ‘uitspanning De Vroolijke Frans’. Daar bespreken we onder andere het programma van ons festival dit jaar. Daarbij springt vooral The Last Expedition er voor Judith uit: “Ik heb een fascinatie voor mensen die de hoogste bergen in de wereld willen beklimmen én ik kan absoluut niet tegen onopgeloste mysteries. Daar móét ik dan meer over weten.”

In het verlengde daarvan ligt Home Is The Ocean, want daar besluiten mensen om een zeiltocht te maken, met als doelstelling om (ook) de hoogste toppen van de wereld te beklimmen. Ze zouden vier jaar gaan zeilen en die bergen gaan beklimmen, maar 26 jaar later bevinden ze zich nog steeds op die zeilboot met bovendien zes kinderen. Judith: “Ik wil wel weten wat daar gebeurd is!” Ook tijdens onze gesprekken bij De Vroolijke Frans blijkt weer: Judith is een meesterverteller; je hangt aan haar lippen. Dat belooft wat voor de Guest Doc. Wij hebben er zin in!